همایش بین‌المللی منطقۀ آزاد ارس

همایش بین‌المللی "منطقۀ آزاد ارس: کانون ارتباطات راهبردی، اقتصادی و فرهنگی در منطقۀ قفقاز"

06 11 2024 07:56

کد خبر : 21486849

تعداد بازدید : 630

همایش بین‌المللی "منطقۀ آزاد ارس: کانون ارتباطات راهبردی، اقتصادی و فرهنگی در منطقۀ قفقاز" در دانشکدۀ مطالعات جهان برگزار شد.
​​​​​​​

این همایش که حول محورهای مسائل راهبردی، اقتصادی و فرهنگی منطقۀ آزاد قفقاز، در 8 پنل دو ساعته و یک نشست ویژه برنامه‌ریزی شده‌ بود، در دو روز سه‌شنبه و چهارشنبه، 1 و 2 آبان 1403 با همکاری پردیس بین‌المللی ارس و منطقۀ آزاد ارس در دانشکدۀ مطالعات جهان برگزار شد.

​​​​​​​مراسم افتتاحیه: تالار حنانه (Hananeh Hall)​​​​​

تلاوت قرآن و پخش سرود جمهوری اسلامی ایران

09:10- 09:00

دکتر زهرا امام‌جمعه، رئیس همایش و رئیس پردیس بین‌المللی ارس

09:35- 09:10

دکتر مجید کیانی، رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل سازمان منطقة آزاد ارس

09:55- 09:35

دکتر زهرا امام‌جمعه، رئیس همایش، با ارائۀ پیش‌زمینه‌ای در خصوص موقعیت جغرافیایی و سیاسی منطقۀ آزاد ارس، این منطقه را به‌واسطۀ داشتن سه مرز خاکی با سه کشور همسایه (ارمنستان، ترکیه و جمهوری آذربایجان)، در نوع خود منحصربه‌فرد دانست و افزود سیاستهای متفاوت این سه کشور، تحولات منطقۀ قفقاز را برای منطقۀ آزاد ارس بسیار حائز اهمیت کرده است.

رئیس پردیس بین‌المللی ارس با اشاره به اهمیت این موضوع، دانشکده مطالعات جهان را  مهم‌ترین مرکز مطالعات سیاسی و اقتصادی جهان در ایران دانست و گفت، از دانشگاه تهران به‌عنوان یک مرکز معتبر علمی درخواست برگزاری یک همایش بین‌المللی به‌عمل آمد تا از هم‌فکری و مساعدت صاحبنظران در این زمینه استفاده شود.

وی در پایان سخنان خود اظهار امیدواری کرد: این کنفرانس در اولین باقی نماند و سال آینده شاهد حضور افراد در منطقه آزاد ارس باشیم و انشاالله این دو روز برای همه ما پربار و مفید باشد.

دکتر مجید کیانی، دیگر سخنران افتتاحیه این همایش ضمن اشاره به ظرفیت‌های موجود در این زمینه به نیاز به مشورت با جامعه علمی و دانشگاهی در مدیریت بهتر شرایط در منطقه و در عرصۀ بین‌الملل تاکید کرد.

رئیس هیات مدیره و مدیرعامل سازمان منطقۀ آزاد ارس، فارغ از وظایف، اهداف و ماموریت‌هایی که به منطقۀ آزاد ارس سپرده شده، موقعیت ارس را موقعیت سوق الجیشی ژئواکونومیک خواند و افزود ارس امروز به پشتوانۀ قطب صنعتی تبریز و ظرفیت خطه آذربایجان، صنعتی‌ترین منطقه آزاد ایران است که دارای هفت مینی پالایشگاه بوده و در سیزده خوشۀ صنعتی از قبیل خودروسازی، چرم و صنایع وابسته، صنایع سلولزی، برق و الکترونیک و ... فعالیت دارد.

وی در ادامه از ظرفیت‌های منطقۀ آزاد ارس در سه حوزۀ صنعت، کشاورزی و توریسم و گردشگری یادکرد و گفت در حوزۀ صنعت، این منطقه به 17 کشور محصول صادر می‌کند و در حوزۀ کشاورزی نیز قطب هیدروپونیک کشور و حتی خاورمیانه است. ایشان با اشاره به اینکه دیگر مناطق آزاد کشور در فصول گرم سال نمی‌توانند پذیرای گردشگر باشند گفت ارس به‌عنوان مکمل در کنار مناطق آزاد کیش و قشم می‌تواند نقش‌آفرینی کند. ایشان حوزۀ تجارت و ترانزیت را مهمترین بخش این منطقه خواند و از سابقه ارس در این خصوص و المان تاریخی کاروانسرای خواجه‌نظر یاد کرد و گفت ارس بعنوان پل رابط اروپا و غرب به سمت شرق بود و تجار و کاروانهای تجاری از ارس عبور می کردند و به گرجستان می رفتند و بازار بزرگ تبریز با آن مساحت صرفا برای تبریز و آذربایجان نبوده و بعنوان کوریدور نقش‌آفرینی می کرد و تا پیش از فروپاشی شوروی 70درصد واردات گمرک کشور از حوزه جلفا بود و در زمانی که بنادر جنوبی کشور با مشکل مواجه بودند جلفا کاملا این موضوع را پوشش می داد. در پی اتفاقات و اختلافاتی که بین ارمنستان و آذربایجان رخ داد این کوریدور ریلی قطع شد. شاخه شرقی این ریل توسط آذربایجان حتی جمع‌آوری شد اما شاخه غربی که از نخجوان به سمت ارمنستان کشیده شده هنوز ریل وجود دارد و فقط قطار تردد ندارد. ما امروز از جامعه علمی انتظار داریم به کمک ما بیایند. ما 2 سال تلاش کردیم که این مساله را تبدیل به گفتمان کنیم. شهیدان عزیز ما در حادثه هلیکوپتر دکتر امیرعبداللهیان و استاندار سابق آذربایجان شرقی کاملا به اهمیت بازگشایی این ریل واقف و توجیه بودند؛ حتی سفیر کشورمان در روسیه، آذربایجان و ارمنستان همه توجیه هستند و ما تنها به یک گفتمان نیاز داریم چراکه احیای این خط که یکی از مهم ترین کوریدورهای شمال به جنوب کشور است در شاخه غربی نیازی به سرمایه گذاری ندارد و آنچه نیاز دارد فقط و فقط کار دیپلماتیک است.

وی با اشاره به پیشنهاداتی که مبنی بر احداث خطوط ریلی جدید از جمله رشت-آستارا وجود داشته و دارد ضمن رد کردن این پیشنهادات، آنهارا به واسطه هم محدودیت زمانی هم محدودیت منابع، غیرعملی خواند و افزود ما باید از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم چراکه کوریدورها در کشورهای همسایه به سرعت در حال افزایش و توسعه هستند و ما زمان زیادی در اختیار نداریم.

ایشان در پایان مجدد تاکید کرد که ما دست یاری به سوی جامعه علمی دراز کرده‌ایم و امیدواریم این همایش که انشاالله مقدمه‌ای بر همایش‌های بعد باشد به ما مشورت و راهکار ارائه دهد تا از آن در سطوح ملی و بین‌المللی بهره ببریم.​​​​​​​

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

​​​​​​​

 

 

نشست (1): تالار ملل / Session (1): Melal Hall

عنوان نشست: مسائل راهبردی منطقة قفقاز (1)

سه‌شنبه 1 آبان

ساعت 12:00 – 10:00

Subject:

Strategic Issues of Caucasus Region (1)

Tuesday ,22 October

10:00-12:00

رئیس نشست:

دکتر ولی کالجی

Chair:

Dr. V. Kaleji

  • چالش‌ها و فرصت‌های ابتکار ایرانی کریدور ارس. جعفر خاشع (بنیاد مطالعات قفقاز)
  • سیاست خارجی فرانسه در قبال ارمنستان، اهداف، رویکرد و نتایج. هادی دولت‌آبادی (دانشگاه تهران)
  • The strategic interests of Iran and the UK in the Caucasus through the lens of the Balance of Power principle. Reza Javadi (University of Tehran)
  • اسرائیل چالشی در مناسبات دوستانة ترکیه و آذربایجان. سیدهادی برهانی (دانشگاه تهران) [پخش مجازی]
  • قفقاز جدید و توسعة ارتباطات راهبردی در منطقه آزاد ارس. سهراب انعامی علمداری (مرکز تحقیقات استراتژیک مطالعات خارومیانه)
  • راهبرد‌های جغرافیای سیاسی نوین ایران در قفقاز. مجتبی تکمار (دانشگاه تهران) [پخش مجازی]

12:00- 13:00: ناهار و نماز/ 12:00-13:00 Prayer and Lunch

​​​​​​​​​​​​
​​​​​​​​​​​​​​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​

 

 

نشست (2): تالار ملل / Session (2): Melal Hall ​​​​​​

عنوان نشست: مسائل اقتصادی منطقة قفقاز (1)

سه‌شنبه 1 آبان

ساعت 15:00 – 13:00

Subject:

Economic Issues of Caucasus Region (1)

Tuesday, 22 October

13:00-15:00

رئيس نشست:

دکتر بهرام امیراحمدیان

Chair:

Dr. B. Amirahmadian

  • قفقاز جنوبی کانون برتر جغرافیای سیاسی و جغرافیای اقتصادی در محور اوراسیا. علی بمان اقبالی زارچ (مرکز مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز وزارت امور خارجه)
  • آینده‌پژوهی روابط ایران و کشورهای منطقة قفقاز با تأکید بر حوزة انرژی. مریم هاشمی‌نژاد (دانشگاه شهید بهشتی)، حسن راعی (دانشگاه صنعتی شریف)، علی فریادرس (دانشگاه شهید بهشتی)، عباس ملکی (دانشگاه صنعتی شریف)
  • اقتصاد سیاسی تحولات جدید در قفقاز جنوبی؛ آیا اقتصاد بر سیاست غلبه می‌کند؟ محمود شوری (مؤسسة ایراس)
  • نقش زیرساخت‌های حمل‌ونقل در تقویت روابط تجاری بین منطقة آزاد ارس و ارمنستان؛ چالش‌ها و فرصت‌ها. محمدحسین معصوم‌زاده (دانشگاه تهران)
  • قفقاز جنوبی و گذار از دغدغه‌های امنیتی به دغدغه‌های اقتصادی. غلامعلی سلیمانی، حسین اسماعیلی (دانشگاه تهران)
  • رویکرد چین در مسائل قفقاز جنوبی بر اساس طرح یک کمربند یک راه. رضا جعفری [پخش مجازی]

15:15- 15:00: پذیرایی/ 15:00-15:15 Break

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

​​​​​​

 

 

 

نشست (3): تالار ملل / Session (3): Melal Hall

عنوان نشست: مسائل راهبردی منطقة قفقاز (2)

سه‌شنبه 1 آبان

ساعت 17:15 – 15:15

Subject:

Strategic Issues of Caucasus Region (2)

Tuesday ,22 October

15:15-17:15

رئيس نشست:

محمود شوری

Chair:

Dr. M. Shouri

  • مؤلفه‌های سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز. سیدرسول موسوی (دانشگاه تهران)
  • جنگ اوکراین و نقش جمهوری آذربایجان در نظم منطقه‌ای قفقازجنوبی. محمد صداقت (دانشگاه تهران)
  • Aras Free Zone and the Iran-Turkey regional rivalry. Gancho Ganev (Embassy of the Republic of Bulgaria)
  • چالش‌ها و فرصت‌های همکاری چین و کشورهای قفقاز جنوبی در ساخت مشترک «ابتکار کمربند و راه». فاطمه محروق، بخشعلی بایراملو (دانشگاه فردوسی مشهد) [پخش مجازی]
  • رویکرد شرق‌محور جمهوری آذربایجان برای ایجاد کریدور زنگزور. احسان موحدیان (دانشگاه علامه طباطبایی)
  • India’s strategic policy in the Caucasus: Navigating geopolitical complexities and regional dynamics. Tohid Asadi (University of Tehran)

17:30- 17:15: پذیرایی/ 17:15- 17:30 Break

 

 

​​​​​​​

 

 

 

 

 

--

 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


​​​​​​​

 

نشست (4): تالار ملل / Session (4): Melal Hall

عنوان نشست: مسائل راهبردی- فرهنگی منطقة قفقاز

سه‌شنبه 1 آبان

ساعت 19:30 – 17:30

Subject:

Strategic-Cultural Issues of Caucasus Region

Tuesday ,22 October

17:30-19:30

رئيس نشست:

دکتر اسداله اطهری

Chair:

Dr. A. Athari

  • کریدور ارس جایگزینی مناسب برای کریدور تحمیلی زنگزور. بهرام امیراحمدیان (دانشگاه تهران)
  • مؤلفه‌های قدرت نرم ایران در قفقاز جنوبی، مروری بر دیپلماسی فرهنگی ج.ا.ایران در قفقاز جنوبی. سیدحسین طباطبایی (سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی)
  • نقش دیپلماسی علمی در توسعة برون‌نگر منطقة آزاد ارس و تحکیم پیوند ایران با قفقاز. خدایار براری (دانشگاه تهران)
  • نقش و جایگاه دانشگاه تهران و منطقة آزاد ارس در تعاملات منطقه‌ای قفقاز. یلدا مددی (دانشگاه تهران)
  • Geopolitical rivalry in the new cold war: A comparative analysis of U.S.-Russia dynamics in Latin America and the Caucasus. Elaheh Nourigholamizadeh (University of Tehran)
  • نگاهی به جایگاه مردمان قفقاز در جهانشاهی ایرانی بر پایه داستان های شاهنامه فردوسی. ماندانا تیشه‌یار (دانشگاه علامه طباطبایی)
  • امکان توافق صلح جمهوری آذربایجان و ارمنستان و پیامدهای آن برای همکاری منطقه‌ای در منطقة قفقاز. محمدرضا کفاش جمشید (پژوهشگر) [پخش مجازی]

 

--

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

​​​​​​​​​​​​​​
​​​​​​​

عنوان نشست: مسائل اقتصادی منطقة قفقاز (2)

چهار‌شنبه 2 آبان

ساعت 10:00 – 08:00

Subject:

Economic Issues of Caucasus Region (3)

Wednesday 23 October

08:00-10:00

رئيس نشست:

دکتر علی اقبالی

Chair:

Dr. A. Eghbali

  • پیوند اقتصادی نوظهور؛ نگاهی به روابط اقتصادی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و منطقة قفقاز جنوبی. روح‌اله کهن‌هوش‌نژاد (دانشگاه تهران)
  • منطقة آزاد تجاری- صنعتی ارس و مدیریت زنجیرة تأمین و لجستیک در کریدور شمال- جنوب و اتحادیة اقتصادی اوراسیا. ولی کالجی (مؤسسة مطالعات ایران و اوراسیا؛ ایراس)
  • موانع همگرایی اقتصادی در منطقة قفقاز جنوبی. پریسا صبری (دانشگاه تهران)، ابراهیم رضایی‌راد (دانشگاه علوم و تحقیقات)
  • منطقه‌گرایی حاشیه‌ای؛ تبیین پویایی‌های منطقه‌سازی در ارس. داود کریمی‌پور (دانشگاه عالی دفاع ملی) [پخش مجازی]

10:15- 10:00 پذیرایی/ 10:00-10:15 Break

 

نشست (5): تالار ملل / Session (5): Melal Hall

 

 

 

 

 

 

 

 

--

 

 

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

​​​​​​​
​​​​​​​

عنوان نشست: مسائل راهبردی منطقة قفقاز

چهار‌شنبه 2 آبان

ساعت 12:15 – 10:15

Subject:

Strategic Issues of Caucasus Region

Wednesday 23 October

10:15-12:15

رئيس نشست:

دکتر بهزاد احمدی

Chair:

Dr. B. Ahmadi

  • رویکرد اتحادیة اروپا به امنیت در قفقاز جنوبی. علی صباغیان (دانشگاه تهران)
  • نقش اتحادیة اروپا در حل‌وفصل منازعه‌های قفقاز؛ میانجی‌گری و آیندة صلح پایدار. رکسانا نیکنامی (دانشگاه تهران)
  • North-South Corridor and the opportunities and challenges facing India in the shadow of geopolitical conflicts in the Caucasus region. Hanifeh Rigi (University of Tehran)
  • India’s strategic role in the South Caucasus: Navigating new alliances amidst geopolitical shifts (2020-2024). Maziar Mozaffari Falarti (University of Tehran)
  • سیاست خارجی ژاپن در قبال قفقاز جنوبی از منظر سازه‌انگاری. دکتر علی گل‌محمدی (دانشگاه تهران)
  • ریشه‌های جهت‌گیری سیاسی، اقتصادی و فرهنگی آلمان در منطقة قفقاز. محمدرضا دوستی زاده، محمدحسین حدادی (دانشگاه تهران)

13:15- 12:15 ناهار و نماز/ 12:15-13:15 Prayer and Lunch

 

 

نشست (6): تالار ملل / Session (6): Melal Hall

​​​​​​​

​​​​​​​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


​​​​​​​

 

 

 

نشست ویژه: تالار ملل / Special Session: Melal Hall​​​​​​​

13:45- 13:15/

13:15-13:45

دکتر محمدجواد ظریف، معاون راهبردی رئیس‌جمهور و رئیس مرکز مطالعات استراتژیک در دولت چهاردهم

راهبرد همسایگی در سیاست خارجی ایران/ Neighborhood strategy in foreign policy of I.R. Iran

Dr. Mohammad Javad Zarif, Strategic Vice President and Head of Strategic Studies Center in the 14th Government of I.R. Iran

 

--

 

 

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------​​​​​​​


​​​​​​​

 

 

 

نشست (7): تالار ملل / Session (7): Melal Hall

عنوان نشست: مسائل راهبردی-اقتصادی منطقة قفقاز

چهار‌شنبه 2 آبان

ساعت 15:45 – 13:45

Subject:

Strategic- Economic Issues of Caucasus Region

Wednesday 23 October

13:45-15:45

رئيس نشست:

دکتر رکسانا نیکنامی

Chair:

Dr. R. Niknami

  • تحلیل مناقشة زنگه‌زور از دیدگاه جغرافیای سیاسی شبکه‌ای وربوفسکی. رضا دهقانی، علی درزلو (دانشگاه تهران)
  • Armenia as a strategic corridor: Enhancing cooperation in the Kapan region for manufacturing and Eurasian economic integration. Hamed Kazemzadeh (University of Calgary) [Virtual]
  • ظرفیت‌های منطقة آزاد ارس برای گسترش مناسبات ایران و اتحادیة اقتصادی اوراسیا. بهاره سازمند (دانشگاه تهران)
  • Economic challenges and opportunities in the Caucasus Region: Strategic role of the Aras Free Zone in regional development. MohammadHassan Khani, Rostam Zyaei (Emam Sadegh University) [Virtual]
  • جایگاه منطقة آزاد ارس در کریدورهای بین‌المللی. سیده مطهره حسینی (دانشگاه پیام نور)
  • منطقة آزاد تجاری مقری؛ مسیر پیموده‌شده، چشم‌انداز پیشِ‌رو. سیدمهدی حسینی تقی‌آباد (دانشگاه تهران)
  • The strategic role of the North-South Coridor for the regional security and development: A view from Russia. Ergeniya Makhmutova (Financial University undet the Government of the Russian Federation)

16:00- 15:45: پذیرایی/ 15:45-16:00 Break

 

 

 

 

---

 

 

 

 

 

 

 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------​​​​​​​


​​​​​​​

 

 

 

نشست (8): تالار ملل / Session (8): Melal Hall

عنوان نشست: مسائل فرهنگی-اقتصادی منطقة قفقاز

چهار‌شنبه 2 آبان

ساعت 18:00 – 16:00

Subject:

Cultural-Economic Issues of Caucasus Region

Wednesday 23 October

16:00-18:00

رئيس نشست:

دکتر جهانگیر کرمی

Chair:

Dr. J. Karami

  • منطقة آزاد ارس و ظرفیت همگرایی با کشورهای منطقة قفقاز: نگاهی به رویکردهای منطقه‌گرایی نوین و سازه‌انگاری. فرزانه معظمی گودرزی (دانشگاه خوارزمی) [پخش مجازی]
  • Reviving influence: Iran’s public and cultural diplomacy challenges in Georgia. Seyed Mojtaba Mousavi (Alumni of Iranian Foreign Ministry’s School of Foreign Relations)
  • ویژگی‌های ژئوپلیتیکی منطقة آزاد ارس و قفقاز با تأکید بر ظرفیت‌های موجود برای توسعة گردشگری. محسن محمدزاده، محمدصادق نافذی (منطقة آزاد ارس)
  • منطقة آزاد ارس و ارتباطات فرهنگی و اقتصادی منطقه‌ای. سیدابراهیم ربانی (دانشگاه باقرالعلوم) [پخش مجازی]

 

 

 

 

 

 

---

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


​​​​​​​

 

مراسم اختتامیه؛ تالار حنانه (Hananeh Hall (Closing Session

دکتر بهزاد احمدی، دبیر اجرایی

Dr. Behzad Ahmadi, Executive Manager of the Conference

دکتر جهانگیر کرمی، دبیر علمی همایش

Dr. Jahangir Karami, Scientific Secretary​​​​​​​