دانشکده مطالعات جهان

مصر در گستره‌ای از جغرافيای سياسی شمال آفريقا تا خليج‌فارس و آسيای مرکزی و قفقاز، کشوری مهم و مرکز تمدن و تأثيرگذار تلقی می شود. سرزمين مصر که در طول تاريخ همواره مورد هجوم قبايل و همسايگان خود بوده است،در تاريخ معاصر خود نيز شاهد حضور قدرت‌های بزرگ استعمارگر و پيامدهای ناشی از استعمار بوده است. با اين حال مصري‌ها نخستين ملتی بودند که به علم ستاره‌شناسی و هندسه روي آوردند و در ساخت و پيشبرد تاريخ و تمدن بشری نقشي بسيار تعيين‌کننده ايفا کرده‌اند و مي‌توان چنين اذعان داشت كه مصر کنوني محصول بيش از چهل قرن تحول و دگرگونی اجتماعي است. به‌همين سبب، اكتشاف تاريخ مصر باستان يكی از درخشنده‌ترين فصول علم باستان‌شناسی به‌شمار می رود. در شرايطي که تا قرن نوزدهم، اطلاعات دانشمندان در رابطه با تاريخ مصر و اديان و مذاهب مردم آن سامان منحصر به نويسندگان قديم يونان و لاتين بود و آن کشور را يكي از مستعمرات روم و يكي از مراكز استقرار دين مسيح تلقي مي‌کردند، سلطه‌طلبي ناپلئون و حملة فرانسه به مصر در سال ۱۷۹۸ موجب شکل‌گيري و رواج مصرشناسي و گسترش اطلاعات دربارة اين کشور کهن شد. بعد از حملة معروف ناپلئون بناپارت به مصر در سال ۱۷۹۱، تحول تازه‌اي در روابط شرق و غرب آغاز شد. در واقع، از همان زمان، نخستين تلاش‌ها جهت شناسايي مصر و مصرشناسي آغاز شد. به‌موازات کشف بسياري از بناهاي تاريخي، کتب و گزارش‌هاي گوناگوني منتشر شد که هم‌اينک نقطة آغازين مطالعات مصر تلقی می شود. همچنين، در پی اين هجوم، «انجمن مصرشناسی فرانسه» نيز در سال ۱۷۹۸ در قاهره تأسيس و مصر دروازه شناخت شرق‌باستان تلقی شد.در حال حاضر، رشتة مصرشناسي علاوه‌بر عرضه در دانشگاه‌هاي معتبر مصر نظير الازهر و دانشگاه قاهره، در دانشگاه‌هاي معتبر کشورهايي همچون آمريکای شمالی و در اکثر کشورهای اروپایی، همچنین از سوی رژيم صهيونيستي نيز عرضه شده است. در واقع، در این کشورها نه‌تنها سال‌ها از تأسيس دورة کارشناسي‌ارشد مصرشناسي مي‌گذرد، بلکه اکثر این کشورها به تأسيس دورة دکتري مطالعات مصر نيز مبادرت ورزيده‌اند. از نظر فرهنگ و تمدن اسلامی، رابطة ایران با این کشور دیرینه و عمیق بوده و در دوران انقلاب اسلامی با فرازونشیب‌هایی روبه‌رو بوده است.