نخستین نشست از سلسله‌نشست‌های روسیه‌شناسی با محوریت ادبیات معاصر روسیه برگزار شد

17 05 2025 08:23

News Code : 110461152

View Count : 79

در یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی بین‌المللی سال جاری، دانشگاه تهران میزبان دیمیتری لیخانُف، روزنامه‌نگار و نویسنده‌ی مطرح روسی بود؛ چهره‌ای که سال‌هاست در خطوط مرزی حقیقت و ادبیات قلم می‌زند.

نخستین نشست از سلسله‌نشست‌های روسیه‌شناسی با محوریت ادبیات معاصر روسیه، روز ۲۲ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ با همکاری انجمن علمی اروپا دانشکده مطالعات جهان و به میزبانی گروه مطالعات روسیه دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران و با حضور دیمیتری آلبرتاویچ لیخانُف، نویسنده و روزنامه‌نگار سرشناس روس، برگزار شد.
این رویداد دو‌زبانه، با مدیریت خانم دکتر الهه کریمی، عضو هیئت‌علمی گروه مطالعات روسیه و با حضور جمعی از علاقه‌مندان ادبیات روسی برگزار گردید.
دیمیتری آلبرتاویچ لیخانُف از چهره‌های فعال در عرصه‌ی روزنامه‌نگاری و ادبیات معاصر روسیه است. وی با تکیه بر تجربه‌ی حرفه‌ای خود، به موضوعات اجتماعی، انسانی و فرهنگی با نگاهی ژرف و تحلیلی می‌پردازد و آثارش اغلب در نقطه‌ی تلاقی روایت‌های واقعی و تأملات ادبی قرار می‌گیرند.
نوشته‌های او، چه در قالب گزارش‌های مطبوعاتی و چه در قالب یادداشت‌های ادبی، بازتابی از تعهد اخلاقی و مسئولیت اجتماعی‌اش در قبال مسائل روز به‌شمار می‌روند. سخنان او درباره‌ی نقش وجدان در نوشتن، مسئولیت اجتماعی نویسنده و ضرورت ثبت روایت‌های انسانی، همواره با استقبال مخاطبان همراه بوده است.
لیخانُف در آغاز نشست، ضمن ابراز خرسندی از حضور در ایران، این سفر را نخستین دیدار خود از کشورمان دانست و افزود: «در طول زندگی‌ام در کشورهای گوناگونی زیسته‌ام و فرهنگ‌های متنوعی را از نزدیک لمس کرده‌ام، اما آنچه همواره میان انسان‌ها پیوندی عمیق ایجاد می‌کند، دغدغه‌های مشترکی‌ست؛ همچون جنگ، مرگ و آینده‌ی فرزندان‌مان.»
او فارغ‌التحصیل دانشکده‌ی روزنامه‌نگاری دانشگاه دولتی مسکو (МГУ) است و در سال‌های ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۲ دوره‌ی کارآموزی خود را در دانشکده‌ی زبان و ادبیات دانشگاه هاوانا (کوبا) گذراند. در این مدت، با مجله‌ی روشنفکران کوبایی El Caiman Barbudo همکاری داشت و مقالاتی در آن منتشر کرد.
لیخانُف فعالیت مطبوعاتی خود را از سال ۱۹۸۲، به‌عنوان خبرنگار روزنامه‌ی «روسیه‌ی شوروی» آغاز کرد. در سال‌های ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۹، به‌عنوان خبرنگار جنایی مجله‌ی پرمخاطب «آگانیُك» فعالیت داشت و گزارش‌های پرسر‌و‌صدایی درباره پلیس و تبهکاران منتشر کرد. او در فاصله‌ی سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۴، مفسر سیاسی روزنامه‌ی «کاملاً محرمانه» (Совершенно секретно) بود و ده‌ها مقاله درباره‌ی فعالیت‌های کمیته‌ی امنیت دولتی شوروی (KGB) منتشر کرد؛ از جمله گزارشی درباره‌ی سوءقصد به الکساندر سولژنیتسین.
در سال ۲۰۱۴، وی نخستین روزنامه‌نگار روسی بود که توانست در نیویورک با «ماریتا لورنتس»، قاتل حرفه‌ای و مأمور جذب‌شده توسط سازمان سیا برای ترور فیدل کاسترو، مصاحبه کند.
در تاریخ ۱۴ ژوئن ۲۰۲۲، با فرمان ریاست‌جمهوری روسیه، عنوان «روزنامه‌نگار شایسته‌ی فدراسیون روسیه» به پاس خدمات برجسته‌اش در توسعه‌ی روزنامه‌نگاری ملی و سال‌ها فعالیت حرفه‌ای، به وی اعطا شد.
او همچنین در سال‌های اخیر، به‌سبب فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی خود، جوایز و افتخارات متعددی دریافت کرده است؛ از جمله در سال ۲۰۲۳، برای رمان «ستاره و صلیب»، موفق به کسب جایزه‌ی ادبی-تاریخی «روسیه‌ی من» در بخش «نثر معاصر» شد.
او از خاطرات جنگ و روز پیروزی به تفصیل سخن گفت و شنیده‌های خود را به اشتراک گذاشت. داستان‌های غم‌انگیز انسانی و کشته‌شدگان در جنگ. 
دیمیتری لیخانُف در مصاحبه‌ها و نوشته‌هایش بارها از تأثیر عمیق کنستانتین سیمونُف، نویسنده، شاعر و روزنامه‌نگار بزرگ دوران جنگ شوروی، سخن گفته است. 
لیخانُف از او روحیه‌ی حقیقت‌گویی، دفاع از مظلوم و وفاداری به انسانیت را آموخت، چیزی که بعدها در آثار خود، به‌ویژه در نوشته‌های مرتبط با کودکان، رنج‌دیدگان، و مسائل اجتماعی بازتاب یافت. می‌توان گفت که سیمونوف برای لیخانوف نه‌فقط یک نویسنده بزرگ، بلکه نوعی وجدان ادبی و اجتماعی بود.