مطالعات آمريكاي لاتين

مقدمه

از مهمترین رویدادهای تاریخ جهان کشف قاره آمریکا توسط اسپانیایی ها می­باشد که نه فقط در تاریخ اسپانیا، بلکه در تاریخ کشورهای آمریکای­لاتین نیز بسیار حائز اهمیت است. اسپانیا علاوه بر ترویج زبان و مذهب مسیحیت در کشورهای آمریکای­لاتین، انتقال دهنده تمدن اسپانیا نیز می­شود که خود متأثر از فرهنگها و تمدنهای مختلف از جمله تمدن خاورمیانه و تمدن درخشان اسلامی بوده است. بنابراین آنچه که در این منطقه بسیار قابل توجه است، تنوع قومی و نژادی است که در نتیجه مهاجرتهای اجباری (بردگان آفریقایی که برای کار به این سرزمین آورده شدند) و یا اختیاری (فاتحان اسپانیایی و پرتقالی) بسیاری از نژادها و اقوام صورت گرفته است.

در قاره آمریکا ۲۳ کشور به زبان اسپانیایی صحبت می­کنند که تنها وجه مشابه آنها از نظر زبانی می باشد، چراکه از نظر گستره فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، مذهبی، و فرهنگ و تمدن بسیار متنوع می باشد. که همین امر اهمیت ایجاد دوره کارشناسی ارشد “مطالعات آمریکای لاتین” را دوچندان می نماید.

راه اندازی این رشته به محققین و علاقمندان اجازه می دهد تا درخصوص انواع تمدنها و تنوع قومی نژادی این منطقه مطالعات تخصصی انجام دهند که بدون شک برای بسط و توسعه روابط با این خطه بسیار حائز اهمیت است.

مطالعات آمریکای لاتین به صورت آکادمیک اولین بار در دانشگاه دولتی میشیگان و در سال ۱۹۶۳ میلادی آغاز شد وسپس در دیگر دانشگاههای آمریکای شمالی و همینطور دانشگاههای کشورهای اروپایی و آسیایی مورد توجه قرار گرفته و رواج یافته است که این امر حاکی از اهمیتی است که نسبت به شناخت کشورهای این منطقه در جهان احساس می شود.

روابط ایران با کشورهای منطقه آمریکای لاتین نیز به سالها قبل که البته چندان دور نیست برمی­گردد. اولین سفارت خانه­ای که از این منطقه در ایران برقرار شد به دوران رضاشاه برمی­گردد. ولی روابط بازرگانی ایران با کشورهای آمریکای لاتین به حدود ۳۰ سال قبل از رضاشاه برمی گردد زمانی که فردی به نام اسحاق خان جهت تجارت به آمریکای لاتین سفر می کند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز، کوبا، اولین کشور از منطقه آمریکای­لاتین بود که با ایران روابط دیپلماتیک برقرار کرد. این روابط و مناسبات رفته رفته گسترش یافت به طوریکه امروزه روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و کشورهای آمریکای لاتین به حد اعلای خود رسیده است و افزایش روز افزون آن، جزو اولویتهای سیاسی اقتصادی و سیاستگذاری­های کلان دولت جمهوری اسلامی ایران می­باشد.

همین امر توجیهی است برای تأسیس رشته “مطالعات آمریکای لاتین” تا با شناخت این کشورها، با رویکردی آکادمیک بتوان زمینه مساعدی جهت ارائه شناخت لازم از تاریخ، تمدن، فرهنگ، ارکان سیاسی و جامعه شناختی این کشورها و بررسی مطالعات صورت گرفته در دیگر کشورهای جهان در این زمینه را ایجاد نمود و شرایط لازم جهت تحقق پژوهشها و مطالعات بیشتر را فراهم ساخت. زیرا شناخت این کشورها از جهات گوناگون می­تواند در زمینه­های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و جامعه شناختی راه­گشای بسیاری از مسائل کشوری باشد.

تعريف رشته:

1. کارشناسي ارشد مطالعات آمریکای لاتین از دوره هاي تحصيلي آموزش عالي مي باشد، که تحت پوشش دانشكده مطالعات جهان – دانشگاه تهران براي رفع نيازهاي سازمان هاي دولتي و خصوصي در حوزه ي فعاليت هاي فرهنگي، اجتماعي و سياسي ملي و بين المللي تأسيس شده است.
2. اين رشته طبيعت ميان رشته اي دارد، بر همين اساس از حوزه هاي مختلف علوم انساني در طراحي اين رشته استفاده شده است.

 

اهداف:

1. اين رشته به منظور تربيت نيروي انساني متخصص براي سازمانها و نهادهاي فرهنگي، اجتماعي و سياسي ملي و بين المللي کشور اعم از سازمانها و نهادهاي خصوصي و دولتي که در زمينه هاي اجرائي و تحقيقاتي و آموزشي فعاليت مي کنند، تدوين شده است.
2. اين رشته همچنين به منظور توسعه و تقويت پژوهشهاي فرهنگي، اجتماعي و سياسي چهت شناخت کشورهای آمریکای­لاتین که زمينه­هاي نظري فعاليت هاي بين المللي در حوزه هاي مربوطه را تأمين مي­کند، تدوين گرديده است.

 

ضرورت و اهمیت رشته:

با توجه به تعداد کشورهای آمریکای لاتین که گستره وسیعی را نیز شامل می­شوند و از تنوع فرهنگی و قومی و نژادی بسیاری برخوردار می­باشند، مطالعه و بررسی عمیق این کشورها از ضروریات می­باشد. همینطور افزایش روابط میان ایران و کشورهای آمریکای لاتین که در سالهای اخیر بسیار چشمگیر بوده است، ضرورت راه اندازی این رشته را دوچندان می­کند  تا بتوان از جنبه­های مختلف و با دیدگاهی آکادمیک بر این کشورها نگاه کرد و در مسائل کشوری راه گشا بود.

از طرف دیگر، از آنجایی که این رشته مرتبط با کارشناسی زبان اسپانیایی می­باشد و ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی  ارشد  برای    فارغ­التحصیلان رشته زبان اسپانیايی تاکنون وجود نداشته است، راه اندازی رشته “مطالعات آمریکای لاتین” در مقطع کارشناسی ارشد از طرف فارغ التحصیلان زبان اسپانیایی با استقبال زیادی روبرو خواهد شد و از این طریق، از خروج جوانان کشور جهت ادامه تحصیل در زمینه زبان اسپانیایی تا حدود قابل توجهی کاسته خواهد شد.

 

نقش و توانايي فارغ التحصيلان :

1. کارشناسي فعاليت هاي فرهنگي، سياسي و اجتماعي مربوط به حوزه آمریکای لاتین.
2. انجام پژوهش­هاي لازم درخصوص مسائل فرهنگي، سياسي و اجتماعي آمریکای­لاتین به ­منظور بسط تجربه­هاي بين ­المللي.
3. توسعه­ي آموزشهاي بين المللي در مورد کشورهاي مهم محل منافع و تهديدات بين المللي جمهوري اسلامي ايران.

 

 

طول دوره و شکل نظام آموزشي:

طول دوره بر اساس ماده ي ۶ آئين نامه ي آموزشي دوره کارشناسي ارشد مصوب ۲۵/۱۰/۱۳۷۳ شورايعالي برنامه ريزي عبارت از حداکثر مدتي است که دانشجويان بايد دروس تعيين شده در اين دوره را که شامل پايان نامه نيز مي شود، بر اساس مقررات مربوطه به پايان برسانند. بر اين اساس متوسط دوره ي تحصيلي اين دوره ۲ سال و حداکثر ۳ سال پيش بيني شده است. واحدهاي هر نيمسال حداقل ۹ واحد مي باشد (ماده ۹ آئين نامه فوق الذکر) و دروس بصورت ترمي-واحدي ارائه خواهد شد. هر واحد درس نظري ۱۶ ساعت و درس عملي ۳۲ ساعت مي باشد.

 

تعداد و نوع واحد هاي درسي:

دانشجويان دوره‌ي کارشناسي ارشد مطالعات آمریکای لاتین ، ۳۲واحد درسي و تحقيقاتي به شرح زير را بايد بگذرانند:

الف: ۱۴ واحد اصلي،

ب:  ۱۴ واحد اختياري

ج:  ۴ واحد پايان نامه

د:  دروس کمبود، به تعداد لازم و با رعايت سقف تعيين شده ي زماني، با نظر گروه آموزشي ارائه خواهد شد.

 

شرايط و ضوابط پذيرش دانشجو:

الف: شرايط اختصاصي

1. داشتن مدرک کارشناسی

تبصره: دانشجويان رشته مطالعات آمریکای لاتین بايد به چهار توانش زبانی (مکالمه، درک مطلب، شنیداری، نوشتاری) و تعامل  به زبان اسپانیایی تسلط داشته باشند.

1. گذراندن آزمون ورودی تخصصی

ب: شرايط عمومي

طبق مقررات و ضوابط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري باشد.

مواد و ضرايب آزمون ورودي:

رديف	مواد امتحاني	ضريب
۱	تاريخ آمریکای لاتین	ضريب ۲
۲	زبان اسپانیایی	ضريب ۳
۳	نظريه هاي علوم اجتماعي و سياسي	ضريب ۳
۴	روش تحقيق	ضريب ۲

جدول  ۱: دروس کمبود

رديف	نام درس	تعداد واحد			تعداد ساعات			پيشنياز
		نظري	عملي	جمع	نظري	عملي	جمع
۱	خواندن و درک متون تخصصی	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	–
۲	مباني علم سياست	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	–
۳	مباني علم اقتصاد	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	–
۴	مباني جامعه شناسي	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	–
جمع کل واحدها		۸	–	۸	۱۲۸	–	۱۲۸	–

 

جدول  ۲: دروس اصلی

  

رديف	نام درس	تعداد واحد			تعداد ساعات			پيشنياز
		نظري	عملي	جمع	نظري	عملي	جمع
۱	روش تحقيق در مطالعات بين رشته­اي	۲	۱	۳	۳۲	۳۲	۶۴	—
۲	تاریخ آمریکای لاتین	۳	–	۳	۴۸	—	۴۸	—
۳	مطالعات فرهنگی آمریکای لاتین	۲	–	۲	۳۲	—	۳۲	—
۴	سیاست و حکومت در آمریکای لاتین	۲	–	۲	۳۲	—	۳۲	—
۵	جریانهای ادبی در آمریکای لاتین	۲	–	۲	۳۲	—	۳۲	—
۶	سیاست خارجی و خاورمیانه­ای آمریکای	۲	–	۲	۳۲	—	۳۲	سياست و حكومت در آمريكاي لاتين
جمع کل واحدها		۱۳	۱	۱۴	۲۰۸	۳۲	۲۴۰

جدول ۳: دروس اختياري 

 

رديف	نام درس	تعداد واحد			تعداد ساعات			پيشنياز
		نظري	عملي	جمع	نظري	عملي	جمع
۱	سمينار	۱	۱	۲	۱۶	۳۲	۴۸	–
۲	شرق شناسي	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	–
۳	تاریخ اروپا	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	–
۴	زبان تخصصي اسپانیایی	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	_
۵	اسلام و مسلمانان در آمریکای لاتین	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	–
۶	تاریخ اسپانیا	۳	–	۳	۴۸	–	۴۸	–
۷	فلسفه و تاريخ تحولات فكري در آمریکای لاتین	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	–
۸	هنر در آمریکای لاتین (۲ واحد شد)	۳	–	۳	۴۸	–	۴۸	–
۹	قومیت ها در آمریکای لاتین	۳	–	۳	۴۸	–	۴۸	–
۱۰	سینمای آمریکای لاتین	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	_
۱۱	رابطه سیاسی جمهوری اسلامی ایران و آمریکای لاتین	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	سیاست خارجی و خاورمیانه­ای آمریکای لاتین
۱۲	دین در آمریکای لاتین	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	—
۱۳	تاریخ روابط فرهنگي ايران و آمريكاي لاتين	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	جريان هاي ادبي در آمريكاي لاتين
۱۴	اقتصادآمریکای لاتین	۲	–	۲	۳۲	–	۳۲	–
جمع کل		۳۰	۱	۳۱	۴۸۰	۳۲	۵۱۲

 

دانشجو بايد از ميان دروس ارائه شده در جدول بالا ۱۴ واحد را بگذراند.